Een Beemster hofstede weer net als vroeger.
In de 17e eeuw waren er in de Beemster zo’n 55 hofstedes met een gracht om de boomgaard. In de eeuwen die volgden zijn ze stuk voor stuk gedempt. Maar nu is er weer één!
De familie Oostwouder heeft het stuk land achter hun stopboerderij in de Middenbeemster zijn historische karakter terug gegeven. Gebaseerd op een landkaart uit 1644.
Het ‘sneeuwt’ op het erf van de familie Oostwouder. Bij ieder zuchtje wind dwarrelen er honderden bloesemblaadjes uit de fruitbomen. Boerenzwaluwen manoeuvreren er knap tussendoor. Ze nestelen in de stal achter de stolpboerderij. Daar ook ligt de omsingelde boomgaard waar de geschiedenis opnieuw tot leven is gekomen.
“Mijn zoon Johan kwam in 2007 op het idee om van het grasland achter de boerderij weer een hofstede ofwel buitenplaats te maken,”vertelt Jaap Oostwouder. “Hij woont in Nijkerk, maar is nog altijd gek op alles wat met de Beemster te maken heeft. Hij was geïnspireerd geraakt door een landkaart uit 1644 van Baltasar Floris van Berckenrode. Hierop is de hele Beemster gedetailleerd te zien. Ook de voorganger van deze boerderij staat erop. En achter het huis is de gracht te zien die in het begin van de 17e eeuw gegraven moet zijn. Je kunt zelfs het aantal fruitbomen tellen dat er gestaan heeft. Achtenveertig om precies te zijn. We hebben een boomgaard van de buitenplaats zo exact mogelijk nagemaakt. De nieuwe boomgaard die we in 2010 hebben geplant en dat najaar isafgerond telt ook achtenveertig bomen.”
Geholpen door Landschap Noord-Holland
Jaap en Ria Oostwouder wisten in 2007 niet aan wat voor avontuur ze zouden beginnen. “Ik had zo’n idee dat je voor het graven van een 380 meter lange gracht een vergunning nodig zou hebben.”vertelt Jaap. “Vandaar dat ik informatie heb ingewonnen bij Des Beemsters, de organisatie die het Werelderfgoed Beemster promoot.
Daarnaast hoopte ik op een subsidie voor de herinrichting omdat het project het karakter van de Beemster versterkt. Ik dacht een goede kans te maken. Niet dus. Na een jaar waren we eigenlijk niks opgeschoten.
Toen ontmoette ik Anne Dillon, projectmedewerker bij Landschap Noord-Holland. Zij was direct enthousiast over ons plan en heeft met geholpen met alle ambtelijke zaken. Binnen drie maanden was alles geregeld, inclusief de vergunning van het Hoogheemraadschap en geld ui de Subsidieregeling Landschapselementen van de provincie Noord-Holland. Mooi op tijd, want toe begon het te vriezen en konden we met zware graafmachines het land op zonder de grond kapot te rijden. In twee weken tijd hebben we de gracht gegraven, tachtig centimeter diep en zes meter breed.”
48 Verschillende fruitrassen
Intussen had Jaap contact gezocht met Henk Houtman van de POMologische Vereniging Noord-Holland. “We wilden 48 verschillende rassen. En dan vooral oude rassen die er mooi uitzien.”vertelt Ria. “Henk heeft ons hierin geadviseerd en de gewenste rassen geënt. We hebben nu een mix van appel-,peren-,pruimen-en kersenbomen.
De verschillende bomen zijn met militaire precisie op het door de gracht omgeven grasland geplant. Tussen de stammen zit precies twaalf meter. Om de stammetjes staat een raster van draadgaas. Zo kunnen de achttien Texelaars en hun nageslacht de boompjes niet aanvreten. Maar vandaag grazen de schapen op de singel buiten de gracht. Daar zijn vierenveertig bomen geplant. “Ik had de Noordse esdoorn ook heel mooi gevonden, maar die kwam in de 17e eeuw niet voor in de Beemster. Landschap Noord-Holland adviseerde de es.”
De bomenrij past in het plaatje uit 1644 en heeft ook een functie. De essen houden de wind tegen waardoor de fruitbomen in de luwte komen te staan.
Fraaie oude fruitrasnamen
Als het even kan, wandelen Jaap en Ria dagelijks door hun boomgaard. Ze bekijken dan de plaatjes waar de verschillende rasnamen uit zijn gezaagd. Fraaie naamplaatjes zijn het, met nog fraaiere namen erop zoals Princesse Noble, Karmijn ‘d Sonnaville, Api Nour en Triomphe de Vienne.
Een witte ophaalbrug verbindt de gaard met het erf. Jaap heeft de samen met een bruggenbouwer in elkaar getimmerd. Het vakmanschap straalt eraf. En Jaap straalt als hij over zijn eigen bruggetje praat. “Hij is vanaf de openbare weg goed te zien. Sommige mensen stoppen zelfs even om er goed naar te kijken. Ik krijg er veel complimenten over. Op de landkaart uit 1644 stoot ook een bruggetje. Op dezelfde plek. Of het ook een ophaalbrug is geweest, is niet te zien. Waarschijnlijk niet. Maar we denken niet dat we de geschiedenis er geweld mee aandoen.”
Door Idde Lammers
De cache heb ik met toestemming van Jaap en Ria Oostwouder op hun erf mogen neerleggen waarvoor onze hartelijke dank.
Net zoals de andere Rustpunten mag je het erf betreden en evt. de auto (even) parkeren om te zoeken en loggen.
Het loggen kan het hele jaar door alleen met daglicht vanaf 08:00 uur in de ochtend
Rustpunt Het Reigersbosch is uitstekend te combineren met het rondje Beemster memory en ligt op weg naar Beemster memory #6
Nog even dit:
Missie van stichting Rustpunt:
Op bestaande erven, langs routestructuren in het buitengebied, aanbrengen van laagdrempelige voorzieningen waar deze niet aanwezig zijn en deze in stand houden.
Gelegen aan een fiets- of wandelroute, treffen passerende fietsers of wandelaars, herkenbaar aan het rustpuntbord tussen eikenhouten palen, een -uit inlands hout vervaardigde- robuuste picknickset en een typisch boomstam-fietsrek een vaak onverwachte en mooi gelegen plek aan waar gepauzeerd kan worden en men een kop koffie, thee of beker limonade kan nuttigen met iets lekkers er bij; dit tegen een vrijwillige bijdrage. Ook kan van het toilet gebruik gemaakt worden. Rustpunten zijn een initiatief van Heemskerk Advies- en Ontwikkelingsbureau en neergelegd in de Stichting Rustpunt. Meestal zijn rustpunten ingericht bij bebouwing (een boerderij of ‘landhuis’) en bieden ze de recreant een plek om even op adem te komen, een kopje koffie te drinken en eventueel een elektrische fiets op te laden. In heel Overijssel en Groningen, Laag Holland (NH), de Achterhoek en op de Veluwe zijn inmiddels bijna 500 Rustpunten actief. In West-Friesland en een gedeelte van Utrecht komen er binnenkort ook een aantal bij.
Op de meeste locaties kun je een kijkje nemen op het erf zelf en iets opsteken over cultuurhistorie van het pand en de streek of over de passie van de bewoner zelf. Op enkele Rustpunten zullen tevens eigen agrarische producten te koop aangeboden worden; in sommige gevallen kan de bezoeker de boerderij, een beeldentuin of museum bekijken of een Bed & Breakfast overnachting boeken. Op elk Rustpunt is een gedetailleerde kaart aanwezig van het gebied, waarop alle punten, inclusief naam, adres en woonplaatsgegevens vermeld staan.
Wat wil een geocacher nog meer!
Als je meer rustpunten wilt bezoeken of hier meer informatie over wilt dan kun je terecht op de site www.rustpunt.nu
